Awọn ọlọjẹ aarun ayọkẹlẹ Avian (AIV) jẹ ẹgbẹ kan ti awọn ọlọjẹ ti o kọlu awọn ẹiyẹ ni akọkọ, ṣugbọn o tun le ṣe akoran eniyan ati awọn ẹranko miiran.Kokoro naa ni a maa n rii ni awọn ẹiyẹ inu omi igbẹ, gẹgẹbi awọn ewure ati awọn egan, ṣugbọn o tun le ni ipa lori awọn ẹiyẹ inu ile gẹgẹbi adie, turkeys, ati quails.Kokoro naa le tan kaakiri nipasẹ awọn eto atẹgun ati ti ounjẹ ati fa aisan kekere si lile ninu awọn ẹiyẹ.
Orisirisi awọn igara ti kokoro aarun ayọkẹlẹ avian, diẹ ninu eyiti o fa awọn ibesile arun ni awọn ẹiyẹ ati eniyan.Ọkan ninu awọn igara ti a mọ daradara julọ ni H5N1, eyiti a kọkọ damọ ninu eniyan ni ọdun 1997 ni Ilu Họngi Kọngi.Lati igbanna, H5N1 ti fa ọpọlọpọ awọn ibesile ni awọn ẹiyẹ ati awọn eniyan ni Asia, Yuroopu, ati Afirika, ati pe o jẹ iduro fun ọgọọgọrun iku eniyan.
Laarin ọjọ 23 Oṣu kejila ọdun 2022 ati 5 Oṣu Kini ọdun 2023, ko si awọn ọran tuntun ti akoran eniyan pẹlu aarun ayọkẹlẹ avian A(H5N1) ti a royin si WHO ni Western Pacific Region. Ni 5 Oṣu Kini ọdun 2023, apapọ awọn ọran 240 ti ikolu eniyan pẹlu aarun ayọkẹlẹ avian Kokoro A(H5N1) ti jẹ
royin lati awọn orilẹ-ede mẹrin laarin Iha Iwọ-oorun Pacific lati Oṣu Kini ọdun 2003 (Table 1).Ninu awọn ọran wọnyi, 135 jẹ apaniyan, ti o fa abajade oṣuwọn iku ọran kan (CFR) ti 56%.Ẹjọ ti o kẹhin ni a royin lati China, pẹlu ọjọ ibẹrẹ ti 22 Oṣu Kẹsan 2022 o si ku ni 18 Oṣu Kẹwa Ọdun 2022. Eyi ni ọran akọkọ ti aarun ayọkẹlẹ avian A(H5N1) ti o royin lati China lati ọdun 2015.
Ija miiran ti kokoro aarun ayọkẹlẹ avian, H7N9, ni a kọkọ ṣe idanimọ ninu eniyan ni Ilu China ni ọdun 2013. Bi H5N1, H7N9 ni akọkọ nfa awọn ẹiyẹ, ṣugbọn o tun le fa aisan nla ninu eniyan.Niwon awọn oniwe-Awari, H7N9 ti fa orisirisi ibesile ni China, Abajade ni ogogorun ti eda eniyan àkóràn ati iku.
Kokoro aarun ayọkẹlẹ Avian jẹ ibakcdun fun ilera eniyan fun awọn idi pupọ.Ni akọkọ, ọlọjẹ naa le yipada ati ni ibamu si awọn ogun tuntun, jijẹ eewu ajakaye-arun naa.Ti o ba jẹ pe igara ọlọjẹ aarun ayọkẹlẹ avian yoo di irọrun gbigbe lati ọdọ eniyan si eniyan, o le fa ibesile arun kariaye.Ẹlẹẹkeji, kokoro le fa aisan nla ati iku ninu eniyan.Lakoko ti ọpọlọpọ awọn ọran eniyan ti ọlọjẹ aarun ayọkẹlẹ avian ti jẹ ìwọnba tabi asymptomatic, diẹ ninu awọn igara ọlọjẹ le fa aisan atẹgun nla, ikuna awọn ara, ati iku.
Idena ati iṣakoso ti kokoro aarun ayọkẹlẹ avian kan pẹlu apapọ awọn iwọn, pẹlu iṣọwo ti awọn olugbe ẹiyẹ, pipa awọn ẹiyẹ ti o ni akoran, ati ajesara awọn ẹiyẹ.Ni afikun, o ṣe pataki fun awọn eniyan ti n ṣiṣẹ pẹlu awọn ẹiyẹ tabi ti o mu awọn ọja adie lati ṣe itọju mimọ, gẹgẹbi fifọ ọwọ wọn nigbagbogbo ati wọ aṣọ aabo.
Ni iṣẹlẹ ti ibesile ti kokoro aarun ayọkẹlẹ avian, o ṣe pataki fun awọn oṣiṣẹ ilera ilera lati yara ni kiakia lati ni itankale ọlọjẹ naa.Eyi le kan ipinya awọn eniyan ti o ni akoran ati awọn ibatan ti o sunmọ wọn, pese awọn oogun ajẹsara, ati imuse awọn igbese ilera gbogbogbo gẹgẹbi awọn pipade ile-iwe ati fagile apejọ gbogbo eniyan.
Ni ipari, ọlọjẹ aarun ayọkẹlẹ avian jẹ irokeke nla si ilera eniyan nitori agbara rẹ lati fa ajakaye-arun agbaye ati aisan nla ninu eniyan.Lakoko ti awọn igbiyanju n ṣe lati ṣe idiwọ ati ṣakoso itankale ọlọjẹ naa, iṣọra tẹsiwaju ati iwadii jẹ pataki lati dinku eewu ajakaye-arun kan ati daabobo ilera gbogbogbo.
Source:https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/365675/AI-20230106.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Akoko ifiweranṣẹ: Oṣu Kẹrin Ọjọ 15-2023